بیماری های ژنتیکی1

سیتوژنتیک

دسته بندی بیماری های ژنتیکی

1- اختلالات تک ژنی

2- ناهنجاری های کروموزومی

3- اختلالات چند عاملی

4- بیماری های ژنتیک سوماتیک اکتسابی

ژن های کاذب :

از لحاظ ساختار شبیه به ژن ها بوده و فاقد عملکردند

مکانیسم ایجاد:

1- مضاعف شدگی و پس از آن خاموشی بیان آنها

2- ورود cDNA به درون توالی DNA

 

DNA بین ژن ها :

توالی های تکراری DNA که غالبا از لحاظ رونویسی غیرفعال هستند که به آنها توالی های DNA فاقد کارایی(Junk DNA) می گویند.

خانواده های چند ژنی :

1- خانواده های ژنی کلاسیک

توالی همه اعضا یکسان یا بسیار شبیه هم می باشد.

2- ابر خانواده های ژنی

اعضای یک خانواده با وجود تشابه یکسان نبوده و پروتئین هایی با خصوصیات مختلف کد می کنند.

Polymorphism :

تغییرات موجود در توالی که اثر قابل مشاهده ای در فنوتیپ ایجاد نمی کنند

 Genetic Load(بار ژنتیکی):

 تمام آلل های مضر بار ژنتیکی یک جمعیت را تشکیل می دهند

تاثیر جهش  ها بر ساختار پروتئین:

•         Silent (خاموش): عدم تغییر اسید امینه در حضور تغییر نوکلئوتیدی

•          Neutral (خنثی): تغییر اسید امینه در حضور تغییر نوکلئوتیدی ولی عملکرد پروتئین تغییر نمی کند

•          Missense(بد معنی): تغییر اسید امینه در حضور تغییر نوکلئوتیدی همراه با تغییرعملکرد پروتئین

•          Nonsense(بی معنی): کدون ژنتیکی به کدون خاتمه تبدیل می شود

•          Frame shift (تغییر قاب): تغییر توالی پروتئینی پس از تغییر نوکلئوتیدی

اثرات جهش ها بر فعالیت پروتئین

1-    از دست دادن عملکرد

هیپومورف: کاهش عملکرد در اثر کاهش فعالیت یا کاهش پایداری محصول ژن

آمورف یا آلل نول: آللی که باعث از دست رفتن کامل فعالیت محصول ژن شود

2-    جهش های کسب عملکرد

 

3-    اثرمنفی غالب

•         جهش هایی که در حالت هتروزیگوت، ژن جهش یافته باعث از دست رفتن عملکرد پروتئین می شود

•         این مسئله عموما در پروتیئن های ”مولتی مر“ دیده می شود

 

4- عدم کفایت ناشی از هاپلوئیدی(Haplo-Insufficiency)(نیمه رسایی)

وجود 50% از فعالیت طبیعی یک پروتئین کافی نمی باشد.